مدلسازی اثر تغییرات پوشش گیاهی بر روی تولید رسوب با استفاده از شبکه خودکار مارکف ( مطالعه موردی: حوزه آبخیز چالوس رود )

کاربری اراضی یکی از موضوعات و چالش های مهم برای مهندسان شهری و غیر شهری (محیط شناسان)، برای طراحی طبیعت محور (طبیعت پسند) و رشد اقتصادی پایدار است. فعالیت توسعه ای بشر باعث فشار بر محیط زیست و منجر به پیامدهایی مثل فرسایش خاک، گرم شدگی جهانی، آلودگی و غیره شده است. این تحقیق با هدف تعیین پراکنش و مقدار تغییرات کاربری اراضی و اثر آن روی تولید رسوب در حوزه آبخیز چالوس رود در استان مازندران طی سال های 1987تا 2001 و 2001 تا 2007 انجام شده است. در این مطالعه برای مدلسازی تغییرات کاربری اراضی از دو تکنیک آنالیز زنجیره مارکف و شبکه خودکار استفاده شده است. شبکه خودکار مارکف از خروجی آنالیز زنجیره مارکف بویژه فایل سطوح انتقال برای اعمال فیلتر همسایگی به منظور تعیین تغییرات کاربری اراضی از دوره زمانی دوم به دوره زمانی بعدی استفاده می کند. در حقیقت شبکه خودکار یک فاکتور وزن دهی مکانی را توسعه می دهد که وزن بیشتر به مناطقی که نزدیک به کاربری زمین کنونی هستند اختصاص می یابد. نتایج نشان داد که از سال 1987 تا سال 2001 حدود 4400 هکتار و از سال 2001 تا 2007 نیز حدود 750 هکتار از مساحت جنگل ها کاسته شده است. نتایج مربوط به برآورد رسوب نشان داد که در سال 1987 حدود 76 درصد از حوزه دارای شدت فرسایش کم و 23 درصد دارای شدت فرسایش متوسط، در سال 2001 حدود 71 درصد از حوزه دارای شدت فرسایش کم، 23 درصد دارای شدت فرسایش متوسط و 5 درصد دارای شدت فرسایش زیاد و در سال 2007 حدود 52 درصد از حوزه دارای شدت فرسایش کم، 42 درصد دارای شدت فرسایش زیاد و 5 درصد دارای شدت فرسایش زیاد است. با توجه به نتایج می توان استنباط کرد که با کاهش مساحت جنگل شدت فرسایش و تولید رسوب در کل حوزه افزایش یافته است.